HISTORIA SZKOŁY W KOŚCIELISKU

Pierwsze wzmianki o szkole w Kościelisku pojawiają się już w roku 1869. Uruchomiona przez Jędrzeja Marusarza na Budzówce pierwsza szkoła deklarowała opanowanie umiejętności czytania i pisania. Założyciel szkoły sam prowadził zajęcia z dziećmi. Nauka była odpłatna, 1 zł. od dziecka. Szkoła była czynna od listopada do kwietnia.   W roku 1882 Krajowa Rada Szkolna wydała dekret organizacyjny na mocy, którego władze gminy zobowiązano do zorganizowania w Kościelisku jednoklasowej Szkoły Ludowej. Do pracy w niej skierowano Macieja Staszla, nauczyciela z Makowa.

Początki pracy w szkole były bardzo trudne, bo mieszkańcy wsi protestowali przeciwko dodatkowym obciążeniom podatkowym związanym z otwarciem szkoły. Nie było też budynku szkolnego, a zajęcia odbywały się w jednej, wynajętej izbie. W pierwszych dniach nauki chodziło tylko czworo dzieci. Z czasem jednak, Maciejowi Staszlowi udało się przekonać mieszkańców do posyłania dzieci na zajęcia. Nie bez znaczenia było też duże zainteresowanie działalnością szkoły władz starostwa powiatowego i Okręgowej Rady Szkolnej. Prawdopodobnie swoją rolę odegrał też pierwszy proboszcz parafii zakopiańskiej, ksiądz Józef Stolarczyk, który uczył w szkole religii. Kolejni nauczyciele, którzy pracowali w szkole w Kościelisku napotykali na podobne trudności, dlatego władze gminy często ich zmieniały. Jednak w roku szkolnym 1893/1894 do szkoły uczęszczało już 92 dzieci w wieku od 6 do 12 lat. Wprowadzono też naukę uzupełniającą dla młodzieży w wieku 13-14 lat i powyżej 15 lat.

W roku 1885 wybudowano na Wojdyłówce budynek szkolny, w którym znajdowała się jedna izba lekcyjna                i mieszkanie dla nauczyciela.

W latach 1896-1898 z powodu złego stanu technicznego szkoła została zamknięta. Przerwa trwała dwa lata.          W 1898 szkoła wznowiła działalność, a na stanowisku nauczycielki została zatrudniona Jadwiga Reicherówna. Przepracowała w niej 25 lat. Po wielu latach, jeden z jej uczniów, późniejszy poeta Stanisław Nędza-Kubiniec wspominał jak wiele jej zawdzięczał.

W roku 1904 nowo utworzona Miejscowa Rada Szkoły wznowiła starania o budowę nowego budynku szkoły. Otwarcie placówki nastąpiło w roku 1912, a za patrona szkoły przyjęto Władysława Jagiełłę. Natomiast stara szkoła mieszcząca się na Wojdyłówce przyjęła za patrona św. Jana Kantego. W szkole im. Władysława Jagiełły w latach 1913-1921 pracowała nauczycielka Zofia Kulig.

W roku 1928 do 20 stycznia szkoła była nieczynna z powodu braku nauczycieli. W tym samym roku w październiku szkołę odwiedził Prezydent Ignacy Mościcki. Było to duże wydarzenie zarówno dla uczniów, jak i dla tutejszej ludności.

W roku 1932 na terenie szkoły założono Spółdzielnię Uczniowską oraz zorganizowano „Koło Zuchów”. Od października uruchomiono świetlicę i czytelnię, która była czynna w każdą niedzielę. Ilość dzieci wynosiła ponad 90, a uczyła tylko jedna nauczycielka K.Maciejowska.

W roku 1934 zarówno w Inspektoracie w Nowym Targu jak i w urzędzie gminy w Kościelisku zaczynają się rozmowy na temat budowy nowej szkoły. Wzrastała liczba dzieci podlegających obowiązkowi szkolnemu i sytuacja lokalowa była coraz trudniejsza. Wymiana korespondencji i rozmowy między gminą, inspektorem, a kuratorium przeciągały się jednak w nieskończoność.

W roku 1938 podjęto decyzję o likwidacji szkoły im. Św. Jana Kantego, a szkoła im. W. Jagiełły została przekształcona w szkołę 6 klasową, 2 stopnia gdzie zatrudnionych było czterech nauczycieli. Kierownikiem szkoły był Marian Janasz. Szkoła pracowała na dwie zmiany.

Po wybuchu II wojny zmienił się skład kadry nauczycielskiej. Poprzedni nauczyciele wyjechali z Kościeliska, a na ich miejsce zatrudniona została Helena Nędza-Kubiniec, która wcześniej pracowała na Orawie.

W 1940 kierownik szkoły Marian Janasz przeszedł na stanowisko nauczyciela, a jego miejsce zajął Franciszek Insula. Nauka odbywała się w dwóch budynkach: głównym przy kościele i w Domu Ludowym. Prowadzenie zajęć w okresie wojennym było dla nauczycieli niezwykle trudnym zadaniem. Brakowało podręczników, w klasach opalanych tylko drewnem było bardzo zimno w salach brakowało miejsc. Dużym problemem była też niska frekwencja uczniów. W styczniu 1945 roku zajęcia w szkole zawieszono. Wcześniejszy kierownik, Marian Janasz opuścił Kościelisko, natomiast Helena Nędza Kubiniec (później Knurowska) pracowała w szkole nadal, aż do emerytury.

Od  1949 r. funkcję kierownika szkoły pełnił Jan Michalik. Państwo Maria i Jan Michalikowie przyjechali z Ochotnicy, gdzie Jan Michalik ukrywał się przez kilka lat, skazany za swą działalność  w Armii Krajowej. J. Michalik uczył chemii, natomiast jego żona geografii i biologii.

Również w roku 1949 przy szkole powstał Zespół Regionalny Pieśni i Tańca, który prowadziła Helena Knurowska. W roku 1958 Jan Michalik przeszedł do pracy w Inspektoracie Oświaty, gdzie został zastępcą inspektora                  i wizytatorem na cały powiat nowotarski. Natomiast Maria Michalik pełniła funkcję kierowniczki  szkoły w Kościelisku w latach 1958-1975.

20 grudnia 1964 był dla mieszkańców Kościeliska ważnym dniem. Został wtedy otwarty nowy budynek szkolny, który powstał w ramach ogólnopolskiej akcji pod nazwą „1000 Szkół na Tysiąclecie” Szkoła  w Kościelisku zasłynęła z tego, że wychowała wielu wspaniałych sportowców i narciarzy, którzy później zostali mistrzami Polski    i brali udział w olimpiadach. Byli to między innymi: Józef Rysula, Józef Karpiel i Józef Naglak.

Po odejściu Marii Michalik na emeryturę w roku 1975 funkcję kierownika, a później dyrektora szkoły pełnił Stanisław Gąsienica-Staszeczek, a jego zastępczynią była Halina Urbaś.

22 maja 1977 roku szkoła otrzymała sztandar ufundowany przez Gminną Spółdzielnię „Samopomoc Chłopska”      w Zakopanem.

W roku 1990 Stanisław Gąsienica-Staszeczek odszedł na emeryturę, a jego miejsce zajął Władysław Stopka i pełnił tę funkcję do roku 1994. Jego zastępczynią w latach 1991-1993 była Elżbieta Ciesielska. Po odejściu Władysława Stopki do Urzędu Miasta w Zakopanem w 1994 dyrektorką szkoły została jego żona, Anna Stopka.

Rok szkolny 1999/2000 był ostatnim rokiem ośmioklasowej szkoły podstawowej. W roku 2000 zastępcą dyrektora został Bogdan Juraszek. Przy szkole  utworzono wówczas  gimnazjum. W roku 2003 Anna Stopka odeszła na emeryturę, a dyrektorem został Bogdan Juraszek, jego zastępcą, Aleksandra Markielowska-Byrczek. Od tego samego roku szkoła została Zespołem Szkół, w którym znalazła się szkoła podstawowa i gimnazjum.

Rok 2004 był bardzo pomyślnym rokiem dla szkolnego zespołu regionalnego „Polany”. Zespół dał wiele występów, a na przełomie kwietnia i maja wyjechał do Hiszpanii. Członkowie zespołu występowali w różnych miejscach            i zwiedzali Hiszpanię.

W związku z tym, że w jednym budynku mieściły się teraz dwie szkoły w roku 2008 rozpoczęto rozbudowę szkoły    i budowę przedszkola. Budowa trwała dwa lata, a 8 października 2010 r. nastąpiło uroczyste oddanie do użytku nowego przedszkola, dobudowanego skrzydła gimnazjum i boiska sportowego „Orlik”. Projekt p.n. „Budowa przedszkola oraz rozbudowa Zespołu Szkół w Kościelisku współfinansowany był przez Unię Europejską. Dwa lata później, 28 marca 2012 r. w szkole odbyła się uroczystość poświęcenia nowego sztandaru. Środki na nowy sztandar szkoła pozyskała dzięki życzliwości rodziców i mieszkańców Kościeliska.

Funkcję dyrektora szkoły w dalszym ciągu pełnił Bogdan Juraszek, a jego zastępczynią od roku 2008 do 2018 była Elżbieta Ciesielska.

W szkole od kilku lat, dzięki pomocy i przy współpracy Urzędu Gminy prowadzona była akcja „Wakacje bez ryzyka” oraz „Ferie na stoku”. Od dłuższego czasu trwała też wymiana dzieci z miejscowości nadmorskiej Kobylnica oraz Divion (Francja). Szkoła współpracowała ze słowackim Twardoszynem. Efektem tej współpracy były między innymi polsko-francuskie i polsko-słowackie konkursy plastyczne oraz liczne spotkania dzieci i nauczycieli. W spotkaniach  i konkursach brały również udział pozostałe szkoły należące do gminy Kościelisko.

Rok szkolny 2016/2017 był rokiem reform edukacyjnych, które wprowadziła rządząca partia Prawo                            i Sprawiedliwość. W wyniku reformy zlikwidowane zostały gimnazja, a uczniowie, którzy w tym roku ukończyli klasę VI szkoły podstawowej stali się uczniami klasy VII. Tym samym rok 2018/2019 staje się ostatnim rocznikiem dla klas III gimnazjum.

Razem z rozpoczęciem nowego roku szkolnego 2018/2019 nastąpiła zmiana na stanowisku zastępcy dyrektora. Funkcję tę przejęła Agata Chramiec.

1 grudnia 2018 roku w Domu Ludowym w Kościelisku, Szkolny Zespół Pieśni i Tańca im. Stanisława Nędzy-Kubińca obchodził jubileusz 70-lecia istnienia. Organizatorem obchodów była Gmina Kościelisko i Szkoła Podstawowa w Kościelisku przy udziale Gminnego Ośrodka Kultury Regionalnej Kościelisko, sołtysa i Rady Sołeckiej, Związku Podhalan w Kościelisku oraz Rady Rodziców i Koła Gospodyń Wiejskich w Kościelisku. Licznie zgromadzona publiczność podziwiała występy seniorów oraz byłych i obecnych członków zespołu. Oprócz gratulacji i podziękowań zespół otrzymał też nagrodę specjalną od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Nagrodę wręczał sołtys Mateusz Nędza-Kubiniec. Zespół otrzymał również portret założycielki zespołu Heleny Knurowskiej. Portret ufundowała była wychowanka i długoletnia kierowniczka zespołu Polany, Halina Urbaś.

Rok 2020 w całej Polsce został zdominowany przez pandemię spowodowaną nowym koronawirusem SARS-CoV-2. Od 16 marca wszystkie placówki oświatowe zostały zamknięte z powodu epidemii. Początkowo miały to być dwa tygodnie, ale nikt nie przewidział, że dla większości dzieci i młodzieży powrotu do szkół nie będzie aż do końca roku szkolnego. Zajęcia stacjonarne zostały zawieszone, a nauczyciele przeszli do nauczania online. W tej sytuacji praca z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi i innowacyjnych rozwiązań stała się teraz codziennością.

Początek roku szkolnego 2020/2021 rozpoczął się od zmian. Decyzją Rady Gminy Kościelisko utworzono Zespół Szkolno-Przedszkolny w Kościelisku. Zmieniła się też dyrekcja szkoły. Dyrektorką główną została Urszula      Papież-Stopka, a jej zastępcami Ewa Budzichowska (przedszkole) i Wawrzyniec Nędza (szkoła).

W październiku 2020 roku wybuchła druga fala pandemii. W listopadzie nastąpił powrót do nauki zdalnej. Dopiero  w styczniu 2021 roku do szkoły wróciły dzieci z klas I-III. Starsi uczniowie na powrót musieli czekać aż do kwietnia. Korzystając z nieobecności dzieci w szkole wyremontowano kilka sal lekcyjnych i zbudowano sklepik, który prowadzi Samorząd Uczniowski.

Jeszcze w czasie pandemii, ale z zachowaniem wszelkich obowiązujących zasad bezpieczeństwa, po raz pierwszy w historii szkoły został utworzony Sztab Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Pieniądze składane były do puszek stacjonarnych oraz wpłacane do e-skarbonki. Szkoła zebrała łącznie 1708,72 zł. co jak na pierwszy raz w dodatku podczas panującej pandemii nie było małą kwotą.

24 lutego 2022 roku rozpoczęła się rosyjska agresja na Ukrainę. Miliony Ukraińców zaczęło szukać schronienia      w Polsce. Mieszkańcy Kościeliska nie pozostali obojętni na los sąsiadów i wielu z nich przyjęło do swoich domów ukraińskie rodziny. W zaistniałej sytuacji Gmina Kościelisko postanowiła stworzyć oddział integracyjny dla dzieci     z klas I – III, który uczył się w naszej szkole i oddział dla klas IV – VI, który pobierał naukę w szkole w Dzianiszu. Kilkoro dzieci z klas VII i VIII zostało przypisanych do polskich klas. Dodatkowo brali też udział w zajęciach indywidualnych. Dzieciom ukraińskim zapewniono również darmowe obiady w stołówce szkolnej.

Rok 2022/2023 to kolejny rok zmian. Dyrektorką Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Kościelisku została Marta Szlachtowska, a jej zastępczyniami Ewa Budzichowska (przedszkole) i Agnieszka Styrczula (szkoła).

W roku szkolnym 2023/2024 uczy się w szkole 317 uczniów w tym 23 dzieci z Ukrainy. Dla dzieci ukraińskich oprócz zajęć w klasach, odbywają się po południu zajęcia dodatkowe z języka polskiego. Zajęcia prowadzone są   w dwóch grupach wiekowych, dla klas I-III i IV-VIII.

 

                                                                                           Tekst opracowała Elżbieta Ciesielska

Bibliografia:

Kroniki Szkoły z lat 1882 – 1932

Księgi protokołów z lat 1970 – 1979

Jasiński Mieczysław "Kościelisko- zarys rozwoju miejscowości"